Ook dit jaar vindt er op de Universiteit Utecht weer het Natuurkundesymposium plaats. Tijdens dit symposium komen er sprekers van zowel onze eigen universiteit, alsmede van daarbuiten, lezingen geven met betrekking tot een wisselend thema en is uiteraard gericht op natuurkundestudenten maar toegankelijk voor iedere geïnteresseerde. Het symposium van dit jaar heeft als thema Physical Creativity, waarbij we opzoek gaan naar creatieve oplossingen voor problemen binnen de natuurkunde en creatieve toepassingen van natuurkunde op soms onverwachte plaatsen.
Het symposium zal beginnen met een gratis lunch in de kantine van het Minnaert, gevolgd door de openingslezing door niemand minder dan Bas Haring, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden, schrijver, filosoof en presentator. Verder zal er een parallel programma zijn met lezingen van Frank Verbunt (Radboud Universiteit), Tjerk Oosterkamp (Universiteit Leiden), Dries van Oosten (Universiteit Utrecht) en Henk Dijkstra (Universiteit Utrecht). Het symposium zal worden afgesloten met een gratis borrel.
Gratis Lunch
13:00-14:15 - Minnaert Benedenkantine
Openingslezing door Joris Kampman (Radar System Engineer at Thales)
"Wie niet groot is moet slim zijn; meer doen met minder"
14:30-15:30 - Minnaert Bovenkantine
Thales Nederland is al decennia een voorloper in de wereld op het gebied van kwalitatief hoogwaardige radar en electro-optische (EO) systemen. De radar-, en EO-systemen van Thales kenmerken zich door het brede spectrum aan missies dat ermee uitgevoerd kan worden: van detecteren van Tactical Ballistical Missiles op 2000 km, tot het onderscheiden van mini-drones in een zwerm vogels. Daar waar het principe van een radar simpel en al decennia gelijk is, is de informatie die vergaard wordt met moderne radars factoren hoger. Het moet altijd minder groot, minder duur, minder zwaar, maar wel steeds meer kunnen.
prof. dr. Frank Verbunt
"Creativiteit in de Sterrenkunde"
15:45-16:45 - Minnaert Bovenkantine
Creativiteit kan vele vormen aannemen. Ik zal dit aan de hand van een aantal voorbeelden in de sterrenkunde illustreren, te weten: De uitvinding van de nul en ander cijferwerk door de Babyloniers. De suggestie van rotatie en revolutie van de Aarde door de Grieken. De afstand tot de Maan door al-Tusi. Regelmatige veelvlakken, ellipsen en de planeten door Kepler. Het (niet) gebruiken van grafieken door Herschel. Donkere materie in het heelal door Zwicky.
prof. dr. ir. Henk Dijkstra
"Uncertainties in weather forecasts and climate projections"
15:45-16:45 - MIN-208
Advanced
In discussions on climate change, it is sometimes mentioned that "If we cannot predict the weather a few days ahead how can we ever predict climate change a few decades ahead?" This question nicely touches on many deep issues regarding the predictability of the behavior of physical systems. In this presentation, I will address some of these issues and sketch the enormous progress over the last decades towards their understanding by creative application of stochastic dynamical systems theory. I will start with the behavior of well-known mechanical systems (such as the pendulum), explain why systems governed by simple nonlinear differential equations can display very complicated (chaotic) behavior, briefly describe the role of `noise' in these systems and then use the concepts introduced along the way to consider the predictability of the behavior of multiprocess/multiscale systems, such as the climate system.
prof. dr. ir. Tjerk Oosterkamp
"De blinde microscoop: van MRI op nanoschaal tot academische vorming"
17:00-18:00 - MIN-211
Is het mogelijk om MRI’s te maken met een blinde microscoop of atoomkrachtmicroscoop? Deze bevat een scherpe naald die een oppervlakte aftast als een soort blindengeleidenstok. De beweging die ontstaat door de krachten tussen de naald en de spins in het object, valt te meten en in beeld te brengen. Hiermee probeert men MRI’s te maken, zodat heel kleine objecten, zoals celstructuren, kunnen worden afgebeeld. Dit is nodig omdat de huidige techniek van de elektronenmicroscoop biologische structuren aantast en aan het einde is van haar ontwikkeling. Deze ontwikkeling is nu vijf jaar gaande en het kan nog wel vijf of tien jaar duren voor het lukt om met de blinde microscoop celstructuren te scannen, áls het lukt. Wetenschappelijk onderzoek is een effectief middel om studenten te trainen in het oplossen van problemen en in abstract denken. Het stimuleert ons om aan een reis te beginnen waarvan we niet weten hoe die eindigt. Dit onderzoek naar de blinde microscoop is hiervan een goed voorbeeld. Het toont het belang van het proces van wetenschappelijke experimenten.
dr. Dries van Oosten
"Creative physics: playing games with light and matter"
17:00-18:00 - MIN-208
Advanced
"In our lab, we study light-matter interaction at short length and time scales. We want to understand how light interacts with matter, when the matter is structured on a length scale on the order of the wavelength of light. Or when matter is exposed to laser pulses that are so intense that the interaction with light actually changes the optical properties of the material on an ultrafast timescale. With table-top experimental setups, we are playing games with light and allow the light to sometimes play tricks on us."
Borrel + Eten
18:00-18:30
Minnaert Benedenkantine
Afsluitende lezing door prof. dr. Bas Haring
"Creative Wetenschap"
18:45-19:30 - MIN-208
In zijn allersimpelste vorm is wetenschap een trits van vraag, naar onderzoek, naar antwoord. Ik zal proberen te laten zien dat er heel veel vrijheid is: je mag een heleboel vragen; je kunt op de meest vreemde manieren aan onderzoek doen en je kunt je eventuele antwoorden op uiteenlopende manieren verpakken.